حجت‌الاسلام معرفت با اشاره به اهمیت توجه به دو مولفه علم و دین در سطح دانشگاه‌ها، اظهار کرد: بر اساس آموزه‌های اسلامی و معارف اهل‌بیت(ع)، علم و دین با یکدیگر آمیخته‌اند. آن دو را می‌توان یک پدیده‌ی یکپارچه و مشترک در نظر گرفت و لازمه سعادت و پیشرفت و نجات بشریت، عمل به دینی است.
یکی از مهمترین مسائلی که همواره در سخنان امامین انقلاب اسلامی مود توجه و تاکید بوده، دانشگاه است؛ چنانکه بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران فرمود: «دانشگاه مرکز سعادت و در مقابل، شقاوت یک ملت است؛ از دانشگاه باید سرنوشت یک ملت تعیین شود. دانشگاه خوب یک ملت را سعادتمند می‌کند و دانشگاه غیراسلامی، دانشگاه بد، یک ملت را به عقب می‌زند».
همچنین مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) فرمودند: «از دانشگاه همیشه و در همه جا این انتظار هست که محل جوشش و اوج دو جریان حیاتی در کشور باشد: اول، جریان علم و تحقیق؛ دوم، جریان آرمان‌گرایی‌ها و آرمان‌خواهی‌ها و هدفگذاری‌های سیاسی و اجتماعی».
با توجه به فحوای بیانات امامین انقلاب اسلامی، اساسا دانشگاه باید محلی برای تلاقی توامان علم و دین باشد و این دو مستقل از یکدیگر به مقصد و تعالی نخواهند رسید و درست به همین مناسبت هم بود که پس از وقوع انقلاب اسلامی، شکل‌گیری شورای عالی انقلاب فرهنگی و بسیاری از اقدامات سازنده دیگری که در سطح دانشگاه صورت پذیرفت، این محیط علمی تبدیل به فضایی برای تولید و گفتمان علم دینی به ویژه در ساحت علوم انسانی شد؛ از سوی دیگر در این گستره فعالیت‌های متنوعی نیز در بدنه دانشگاه شکل گرفت که از جمله آنها می‌توان به برنامه‌های قرآنی اشاره داشت.
بر آن شدیم به مناسبت هفته قرآن و عترت دانشگاه‌ها (۱۸ تا ۲۴ آبان) گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام دکتر «محمد معرفت»، مدیرکل تبلیغ و امور دینی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی ترتیب داده‌ایم که در آن ابعاد مختلفی از فعالیت‌های دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه تبلیغ دینی و امور فرهنگی و به طور کلی فضای دانشگاهی مورد توجه قرار گرفته که هرچند کوتاه اما خواندن‌اش خالی از لطف نیست.
در ادامه حاصل این گفت وگو را می‌خوانید:
شاید عامه مردم اطلاع چندانی از فعالیت‌های دانشگاه‌ها داشته باشند، اما وقتی این بی‌اطلاعی در سطح مدیران یا حتی اساتید برسد جای بحث دارد؛ بسیار پیش آمده است که گفته‌اند فضای دانشگاه آزاد اسلامی نسبت به سایر دانشگاه‌ها به لحاظ فعالیت‌های دینی-فرهنگی کمرنگ‌تر است یا آن قدرها که باید و شاید، شاهد برگزاری برنامه‌هایی در این حوزه نیستیم، برای تبیین هرچه بیشتر و آشنایی مخاطبان با فعالیت‌های عرصه تبلیغی-دینی این دانشگاه، اشاره به برنامه‌هایتان در این گستره داشته باشید.
فعالیت‌های تبلیغی و دینی در دانشگاه آزاد اسلامی به صورت گسترده در حال انجام است. حتی فعالیت‌هایی وجود دارد که منحصر به دانشگاه آزاد اسلامی است؛ مثل برگزاری درس انس با قرآن کریم برای همه مقاطع تحصیلی که به طور رایگان در واحدهای سراسر کشور برگزار می‌شود که تنها در نیمسال گذشته برای این درس ۴۸۳۶ کلاس تشکیل شده است. همچنین در اداره‌کل تبلیغ و امور دینی نهاد رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی اقدامات ذیل در حال انجام است:
۱.تنظیم آیین‌نامه‌ها و برگزاری مسابقات قرآن و عترت در سه بخش «معارفی»، «آوایی» و «هنری، پژوهشی و فناوری» برای سه گروه «دانشجویان»، «استادان» و «کارکنان». تعداد ۹۰۳۸۳ نفر در بیست و هشتمین دوره مسابقات شرکت کردند.
۲.برگزاری جشنواره‌ها، پویش‌ها و طرح‌های مناسبتی و پیگیری اهدای جوایز؛ مثل «پویش جان‌فدا» بهمناسبت ایام شهادت سردار سلیمانی و «پویش گوهر مکنون» به مناسب عید سعید غدیر خم
۳.ارزیابی عملکرد کانون‌های قرآن و عترت سراسر کشور
۴.برگزاری غرفه در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم. امسال دانشگاه آزاد اسلامی میزبان و مدیر بخش دانشگاهی کشور در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم بود که از یکم تا چهاردهم فروردین ۱۴۰۳ در مصلای امام خمینی(ره) تهران برگزار شد.
۵.برگزاری فراخوان‌های جذب مدرس درس انس با قرآن کریم و صدور مجوز تدریس
۶.جذب هیأت علمی وابسته ویژه درس انس با قرآن کریم
۷.شناسایی و به‌کارگیری ائمه جماعات و مبلغان موفق کشور و تهیه بانک اطلاعات جامع
۸.برگزاری نشست سالانه برای ائمه جماعات و دبیران هیأت‌ها
۹.نظارت برفعالیت و عملکرد دبیران نماز و هیأت‌های مذهبی
۱۰.برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی و معرفت‌افزایی ویژه ائمه جماعات و دبیران هیأت‌ها
۱۱.برگزاری نشست‌ها، دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی و معرفت‌افزایی جهت توانمندسازی استادان، کارکنان و دانشجویان؛ مثل طرح رمضان بهار قرآن، تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، قرائت، تجوید، روش تدریس درس انس با قرآن کریم، سبک زندگی اسلامی و...
۱۲.برگزاری جشن‌های ازدواج دانشجویی و کارگاه‌های خانواده موفق
۱۳.تولید و انتشار محصولات فرهنگی چند رسانه‌ای
به تازگی در راستای پربار برگزار کردن هفته قرآنی دانشگاه‌ها، دانشگاه آزاد اسلامی نیز مبادرت به اعلام برنامه‌های خود به مناسبت این هفته با موضوع قرآن کرده است، در مورد این فعالیت‌ها برای مخاطبان ما بگویید و اینکه اصلا سرفصل شکل‌گیری این برنامه‌های قرآنی بر اساس چه اقتضائاتی برنامه‌ریزی شد و چه آینده‌ای برای این سلسله فعالیت‌های قرآنی در نظر دارید؟ به بیان دیگر آیا در همین هفته محدود می‌شود یا ادامه خواهد داشت؟
هفته قرآنی دانشگاه‌ها (۱۸ تا ۲۴ آبان)، فرصتی برای تعظیم شعائر الهی است؛ این هفته، جشنواره‌ای سالانه برای بزرگداشت و نکوداشتِ ویژه قرآن است. برای گرامیداشت هفته قرآنی دانشگاه‌ها، پس از نامگذاری هر یک از روزهای هفته قرآن و عترت دانشگاه‌ها، برنامه‌های متنوعی را به واحدهای دانشگاهی خود پیشنهاد داده‌ایم.
سرفصل شکل‌گیری این برنامه‌های قرآنی بر اساس اقتضائات روز با تمرکز بر مسائل جوانان، مقاومت، حق‌طلبی، تعالی خانواده و جمعیت، تبیین و مطالبه‌گری برنامه‌ریزی شده است.
قطعا فعالیت‌های قرآنی دانشگاه آزاد اسلامی محدود به این هفته نیست. برای نمونه، در دانشگاه آزاد اسلامی علاوه بر هفته قرآنی، طرح کشوری یکشنبه‌های قرآنی هر هفته در تمام واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور برگزار می‌شود. جهت اجرای این طرح لازم است هر هفته (یکشنبه) حداقل ۱۰ محور از ۱۶ محور پیشنهادی در آیین‌نامه طرح اجرا شود.
بسیاری بر این اعتقاد بوده و هستند که دانشگاه جای علم است و اگر قرار است صحبتی از دین شود جایش در حوزه‌های علمیه است! البته که این دیدگاه به هیچ روی قابل قبول نیست اما به هر حال نگاهی است که هنوز با گرته‌برداری از تفکر غربی مطرح می‌شود؛ شما به عنوان فردی که خود برخاسته از نهاد حوزه است اما در محیط دانشگاه به فعالیت‌های تبلیغی، دینی و فرهنگی می‌پردازد، فکر می‌کنید انجام فعالیت‌های دینی در دانشگاه چه تاثیری را می‌تواند در زندگی و البته سبک زندگی دانشجو بر جای بگذارد؟ فارغ از اینکه در چه رشته‌ای تحصیل می‌کند.
بنده به عنوان فردی که هم برخاسته از نهاد دانشگاه و هم نهاد حوزه (هر دو) است، معتقدم انجام فعالیت‌های دینی در دانشگاه در سبک زندگی دانشجویان تأثیرگذار است. بین ویژگی‌های شخصیتی و علمی استادان، ساختار قانونی و جو حاکم بر دانشگاه، محتوای متون دینی و تربیت دینی دانشجویان رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد. توجه به دین و درک درست دانشجو از دین، به ویژه در مطالعات میان رشته‌ای باعث کسب سعادت و رشد و تعالی جامعه می‌گردد؛ چراکه مطالعات میان‌رشته‌ای، ریشه در علوم گوناگون دارند و از طریق یک علم واحد قابل بررسی نیستند. اخلاق حرفه‌ای، فقه مهندسی و معماری اسلامی از علوم چندتباری و ناشی از شناخت درست دین و علوم مختلف هستند. مطالعات میان رشته‌ای از ضرورت‌ها در علوم انسانی است.
در یک جمله اساسا نظرتان در مورد پیوند میان علم و دین چیست؟
ارتباط علم و دین، از قدیم الایام مورد بحث و بررسی عالمان و حکیمان بوده است و نظرات گوناگونی در این موضوع مطرح شده است. بر اساس آموزه‌های اسلامی و معارف اهل‌بیت(ع)، علم و دین با یکدیگر آمیخته‌اند. آن دو را می‌توان یک پدیده‌ی یکپارچه و مشترک در نظر گرفت و لازمه سعادت و پیشرفت و نجات بشریت، عمل به دینی است که هم علم را داراست و هم ایمان را. نمونه‌های فراوانی از توافق علم و دین و سازگاری آموزه‌های قرآنی و دستاوردهای علمی وجود دارد؛ مانند حرکت خورشید، حرکت کوه‌ها و زمین و لقاح گیاهان و...
نظر شما